چیستی علوم شناختی

 

چیستی علوم شناختی

در حقیقت علوم شناختی، بررسی روانشناسی، دانش‌های مغز و اعصاب، انسان‌شناسی، زبان‌شناسی، فلسفه و هوش مصنوعی، به‌منظور درک عملکرد ذهن و فرآیندهای شناختی انسان است. این علم بر روی ارتباط بین ذهن و رفتار تمرکز دارد و سعی می‌کند مکانیسم‌هایی که در پشت تصمیم‌گیری، یادگیری، حافظه و فهم ما نهفته است را بررسی کند.

اهداف علوم شناختی شامل فهم عملکرد ذهنی، توضیح فرآیندهای شناختی و پیش‌بینی رفتار است. این علم سعی می‌کند پرسش‌هایی مانند: «چگونه ما اطلاعات را درک می‌کنیم؟»، «چگونه تصمیم‌ها را می‌گیریم؟» و «چگونه یاد می‌گیریم؟» را پاسخ دهد.

شش‌ضلعی دانش‌های شناختی

در زمینه‌های گوناگون دانش‌های شناختی، گرایش‌های گوناگونی وجود دارد:

زبان‌شناسی شناختی: این گرایش به پژوهش آموزه‌ها و قوانین ذهنی پشت زبان می‌پردازد. انگیزه بنیادین آن فهم سازوکارهای ذهنی یادگیری و زایش زبان است.

 

انسان‌شناسی شناختی: این گرایش به بررسی فرآیندهای شناختی در فرهنگ و جامعه می‌پردازد. اهداف آن دربرگیرنده درک شیوه تأثیر فرهنگ و زیستگاه بر شناخت آدمی و نیز مطالعه ناهمسانی‌های فرهنگی در فرآیندهای شناختی است.

 

روانشناسی شناختی: این گرایش بر روی پژوهش فرآیندهای شناختی در دستگاه روانی انسان تمرکز دارد. انگیزه آن درک پرسش‌هایی مانند حافظه، آگاهی، شناخت انتقادی و حل چالش است.

 

فلسفه شناختی: این گرایش به مسائل فلسفی اطلاق می‌شود که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با فرآیندهای شناختی مرتبط هستند. مثلاً مسئله ذهن و بدن، وجود ذهن و نحوه وابستگی آن به مغز و غیره.

 

هوش مصنوعی: این گرایش به بررسی ساختار و عملکرد هوش مصنوعی می‌پردازد و سعی می‌کند الگوریتم‌ها و مدل‌هایی برای شبیه‌سازی قابلیت‌های شناختی انسان طراحی کند.

 

علوم اعصاب: این گرایش بر مطالعه ساختار و عملکرد مغز و سیستم عصبی تمرکز دارد. هدف اصلی آن درک نحوه عملکرد نورون‌ها و شبکه‌های عصبی در فرآیندهای شناختی است.

ویژگی‌های دانش‌های شناختی دربرگیرنده چندین عامل است. این دانش‌ها از دانش‌های چندوجهی استفاده می‌کنند، از جمله داده‌های روان‌شناختی، اطلاعات عصبی، نظریه‌ها و مدل‌ها. آنها از روش‌های تجربی نیز استفاده می‌کنند تا فرآیندهای شناختی را بررسی کنند و داده‌های کمّی و کیفی را تحلیل کنند. همچنین، برای استفاده از فناوری‌ها و الگوریتم‌های نوین، به‌منظور شبیه‌سازی و پیشرفت هوش مصنوعی و بالا بردن دانش‌های شناختی نیز کوشش می‌کنند.