مجله شناختی چیستا

  (دانش و فلسفه‌ی شناختی چگونه ما را به یک خرمگس اجتماعی تبدیل می‌کند.) خرمگس اجتماعی به شخصی گفته می‌شود که باورِ حاکم بر جامعه و شرایطِ آن را به چالش بکشد، او باید پرسش‌های تازه‌ای از مردم بپرسد، چنان‌که برانگیزاننده و همچنین آزاردهنده باشد. این واژه خرمگس اجتماعی، به زبان یونانی mýops را برای نخستین بار افلاطون از زبان سقراط در اثر آپولوژی به‌کاربرده است. در این اثر سقراط به خرمگسی تشبیه می‌شود که اسبِ کرختِ مردم و سیاستِ آتن را آزار می‌دهد. در طولِ جلسه‌ی محاکمه‌ی سقراط، او در دفاع از خود بیان داشت که کشتنِ چنین خرمگسی آسان، اما نتیجه‌ای که برای جامعه دارد، خطرناک است. سقراط: «اگر شما مردی چون مرا بکشید بیشتر از اینکه به من آسیب رسانید به خود آسیب‌زده‌اید.» چراکه او خرده‌گیری بود که مردمان را نیش می‌زد و آنان را از خواب بیدار می‌کرد. ایده‌ی خرمگس اجتماعی، استعاره‌ای است که اندیشمند را با مگسی مزاحم مقایسه می‌کند؛ مگسی که اسب تنبل را به جنب‌وجوش می‌رساند. سقراط ادعا می‌کرد، او را ایزدان المپ فرستاده‌اند تا به‌عنوان یک خرمگس اجتماعی دولت‌شهر آتن را به حرکت وا‌دارد؛ دولت‌شه